Het Coronavirus en de genomen maatregelen dwingen leraren en leerlingen om anders te werken. Gelukkig biedt het internet uitkomst. Ik zie fantastische video’s voorbij komen en creatieve reacties van anderen daar weer op. Top!
Maar ik lees ook over jullie frustraties wanneer YouTube, Facebook of een ander platform binnen minuten je video weer verwijdert vanwege een “copyright claim”. Tja, waarschijnlijk terecht maar stom vervelend als het je overkomt. Even wat tips om “gedoe” achteraf te voorkomen.
Foto’s en muziek vinden, bewerken, hergebruiken, uploaden
Ik bespaar je even de juridische details maar in het kort: Ja! Je hebt gelukkig heel veel fotografen en muzikanten die het toestaan dat je onder bepaalde voorwaarden hun materiaal mag downloaden en hergebruiken. Zij maken dan vaak gebruik van een “open” licentie zoals Creative Commons.
Ik laat het gewoon even zien. Veel leuker!
Voorbeeld 1 – Foto’s
- Ga naar https://visualhunt.com/
- toets eens een onderwerp (in het Engels in). Bijvoorbeeld: KITTENS
Nu zie je – behalve heel veel schattige foto’s van kittens – bovenin een balk met “license type”.
Als je een foto wil downloaden en hergebruiken voor je leerlingen, klas, school dan kun je deze laten staan op “All”. Wil je zo’n schattige kitten gaan gebruiken in een meer zakelijke video (really?), selecteer dan “Commercial Use”.
Mooi! Dit is je eerste kennismaking met “open” licenties.
Heb je een leuke foto gevonden? Klik er eens op en je vindt meer informatie. Ga naar het kopje “Check License” en klik op de link van de licentie. Nu kom je op een pagina van Creative Commons waar je precies kan lezen onder welke voorwaarden je de foto legaal mag hergebruiken. Geen zin in Engels? Bovenin kun je kiezen voor Nederlands, Duits, Turks, Arabisch, Chinees…. en nog veel meer talen.
Voorbeeld 2 – Muziek
- Ga naar https://freemusicarchive.org
- Klik op “Search FMA”
Nu ben je op een zoekmachine terecht gekomen voor “open” licentie muziek. Bij de zoekfuncties zie je “license CC”, klik daarop en kies “use in a remix or video”. Er worden automatisch wat vinkjes gezet bij de Creative Commons (CC) licenties die er toe doen. Nu kun je wat spelen met andere zoekfilters zoals wel/niet instrumentaal, specifieke genres of misschien een zoekwoord.
Klaar? Klik op het “loepje” om te zoeken. Alle gevonden muzieknummers die nu verschijnen kun je nu gratis in je video voor school gebruiken! Heb je een leuk nummer gevonden?
Klik op de titel van het liedje, een nieuwe pagina opent en je ziet in de rechterkolom een klein icoontje (zie voorbeeld hieronder) met de licentievoorwaarden. Als je daarop klikt ga je naar de pagina die je precies vertelt onder welke voorwaarden je het muzieknummer gratis mag gebruiken in je video.
Oh ja, en downloaden van een muzieknummer doe je door op het download knopje te klikken met je rechtermuisklik (opslaan als..) of als het muzieknummer in een nieuw tabblad opent kun je vandaaruit het bestand downloaden.
Voorbeeld 3 – Wikimedia Commons
- Ga naar commons.wikimedia.org
- Gebruik de zoekbox rechtsbovenin
Wikimedia Commons is de mediabank van Wiki-projecten. Alles wat op Wikimedia Commons staat mag gratis gebruikt worden, ook voor commerciele doeleinden. Er staan video’s, foto’s en muziek op Wikimedia Commons.
Je moet dan wel aan de voorwaarden van de licenties voldoen. Gelukkig is Wikimedia daar heel behulpzaam in. Bij alle media staan zowel verschillende formaten van de media, maar ook manieren waarop je aan de licentie kan voldoen. Klik op ‘Use this file’ en kopieer wat voor jouw gebruik het beste werkt. Zo simpel is het!
We want more!
Als je deze zoektocht naar gratis en vrij te gebruiken foto’s, video’s en muziek nou leuk vindt: er zijn talloze nationale en internationale online bronnen die je verder helpen. Van historisch beeldmateriaal (Nationaal Archief en Open Beelden) tot creaties van vandaag (Tribe of Noise en Vimeo).
Zelfs deze blogpost is onder een open licentie (CC BY SA 4.0) vrijgegeven. Knip en plak dus lekker wat je ervan kan gebruiken om je klas, collega’s of school kennis te laten maken met legale, gratis en open content.
In deze vreemde tijd van onderwijs op afstand en veel thuiszitten zou ik zeggen: Ga lekker op digitaal onderzoek uit, hergebruik foto’s, muziek en video’s op een nette manier en inspireer anderen met je eigen creaties. Go create!
#staysafe
Hessel van Oorschot
Open Nederland